සහල් පර්යේෂණ හා සංවර්ධන ආයතනයේ ඉතිහාසය (RRDI)

බතලගොඩ යනු කුරුණෑගල දිස්ත්‍රික්කයේ හිරියාල හත්පත්තු හි පිහිටි පුරාණ ගම්මානයකි. බතලගොඩ ගම්මානය ඇතුළු ප්‍රදේශයට යල සහ මහ යන දෙකෙහිම අඛණ්ඩව වාරිමාර්ග ජලය සැපයූ පුරාණ වාරිමාර්ග ටැංකිය අබලන් තත්ත්වයේ පැවති අතර එය 1902 දී පාකර් නම් ඉංජිනේරුවෙකු විසින් වැඩි දියුණු කරන ලදී. 

වර්තමාන RRDI පිහිටා ඇති ඉඩම හමීදු මුහන්දිරම් මහතා සතු විය. රජය මෙම ඉඩම 1929 දී අත්පත් කරගෙන කෘෂිකර්ම දෙපාර්තමේන්තුවට ලබා දුන්නේය. එය වාරියපොල ගොවිපල පාලනය යටතේ තබා ඇත. මේ වන විට සහල් ප්‍රභලම පිහිටි පර්යේෂණ මධ්‍යස්ථානයේ සහල් ප්‍රභේද සංවර්ධනය හා පර්යේෂණ සිදු කෙරිණි. එහි කුඹුරුවලට සහතික ජල සැපයුමක් නොතිබූ හෙයින් එය බොහෝ දුෂ්කරතාවන්ට මුහුණ දුන්නේය. කෘෂිකර්ම දෙපාර්තමේන්තුවේ උද්භිද විද්‍යාඥයා ලෙස කටයුතු කළ ආචාර්ය අබේරත්න සහල් පර්යේෂණ වැඩසටහන මහයිලුප්පල්ලම සිට බතලගොඩ ගොවිපල වෙත මාරු කිරීමට තීරණය කළේය. ඒ අනුව මහයිලුප්පල්ලම‍ෙහි සහල් පර්යේෂණ සිදු කළ හෙක්ටර් වීරරත්න මහතා බතලගොඩ වෙත මාරු කර බතලගොඩ ගොවිපලෙහි වැඩසටහන ආරම්භ කරන ලදී. සහතික කළ ජල සැපයුම සමඟ හෙක්ටර් වීරරත්න මහතාට ඉතා හොඳ වැඩසටහනක් ක්‍රියාත්මක කළ හැකිය.

බතලගොඩ ගොවිපොළේ වැඩ කිරීමේ වැදගත්කම සහ ගොවිපොළට අඛණ්ඩව ජල සැපයුමේ අවශ්‍යතාවය අවබෝධ කර ගනිමින් ගරු ඩී.එස්. සේනානායක මහතා ගොවිපොළට වාරිමාර්ග ජල සැපයුම සහතික කිරීම නිසා වාරිමාර්ග දෙපාර්තමේන්තුව අදටත් මෙම නියෝගය අනුගමනය කරයි.

1952 දී බතලගොඩ ගොවිපල මධ්‍යම සහල් අභිජනන මධ්‍යස්ථානය ලෙස නම් කරන ලදී. අම්බලන්තොට, බෙන්තොට, බෝඹුවෙල, ලබුුුුුදූව, සමන්තුරෙයි, පරන්තන් සහ මුරුන්කන් යන ස්ථානවල පිහිටි පර්යේෂණ ස්ථාන අනුයුක්ත කිරීමෙන් එය තවදුරටත් ශක්තිමත් වූ අතර 1993 දී සහල් පර්යේෂණ හා සංවර්ධන ආයතනය ලෙස නම් කරන ලදී.

ආරම්භයේ දී ගොවිපල ගොඩනැගිල්ල පමණක් තිබූ අතර 1982 දී පර්යේෂණ පර්යේෂණ ආයතනයේ විද්‍යාත්මක කටයුතු සඳහා පහසුකම් සැලසීම සඳහා පර්යේෂණ ගොඩනැගිල්ලක් ඉදිකරන ලදී. ජනනය කරන ලද තාක්‍ෂණයන් කාර්යක්ෂමව මාරු කිරීම සඳහා 2009 දී මෙන්ම පෞද්ගලික 70 දෙනෙකු සඳහා නේවාසික ධාරිතාවයක් සහිත පුහුණු මධ්‍යස්ථානයක් සහ නේවාසිකාගාරයක් ඉදිකරන ලදි. මේ වන විට බතලගොඩ හි නව පරිපාලන හා පර්යේෂණ ගොඩනැගිලි සංකීර්ණයක් ඇත.