“ඛෙහෙත් නෙල්ලි” ලෙස සාමාන්‍ය ව්‍යවහාරයේදී හඳුන්වන නෙල්ලි විටමින් සී අධික පලතුරක් ලෙස වඩාත් ප්‍රචලිතය. පලතුරු අතර විටමින් සී බහුලම පලතුර ලෙස සැලකිය හැකි මෙහි නැවුම් පලතුරු පල්ප ග්‍රෑම් 100 ක විටමින් සී මිලි ග්‍රෑම් 250 – 1,800 ක් පමණ අඩංගුය. මෙහි ඉතා වැදගත් ප්‍රතිඔක්සිකාරක හා පොලිෆීනෝලද අඩංගු වේ. එමෙන්ම නෙල්ලි ඖෂධීය ගුණයෙන්ද ඉතා අනූන අතර එහි සියළුම කොටස් ඖෂධීය ගුණයෙන් යුක්තය. නෙල්ලි වලින් විවිධ නිෂ්පාදන රාශියක් සකස් කළ හැකිය. නෙල්ලි වල ඖෂධීය ගුණය ආයූර්වේද පොත පතෙහි මනාව සඳහන් කොට ඇති අතර සෞඛ්‍යමත් ජීවිතයක් සඳහා මෙහි ඇති වැදගත්කමද හොදින් හඳුනාගෙන ඇත. එමෙන්ම නෙල්ලි තිත්ත, කහට, පැණි, ඇඹුල් හා ලවණ යන රස පහකින් සමන්විත වන බවද සැලකේ.

නෙල්ලි නාගරික  ගෙවතු  වල  බඳුන්  වගාව  සඳහා  සාර්ථකව යොදා ගත හැකි.
මෙම නෙල්ලි  ප‍්‍රභේදය ගන්නොරුව පලතුරු බෝග පර්යේෂණ හා සංවර්ධන ස්ථානය විසින් වරණය කරන ලද්දකි.
පැළ සිටුවා වසර 2 1/2 – 3 ක් අතරදී මල් පිපී ගෙඩි හට ගනි.
මේරූ ගෙඩි කහ පැහැයට  හුරු  කොළ  පැහැයකින්  යුක්ත  වේ. 
ගෙඩි විශාල  වන  අතර  ගෙඩියක්  ග‍්‍රෑම්  40  –  70  අතර බරකින් යුක්ත වේ.
වසරකට එක් ගසකින් කිලෝග‍්‍රෑම් 150 ක තරම් සාපේක්ෂව වැඩි අස්වැන්නක් ලබා දේ

නෙල්ලි පුෂ්ප

නෙල්ලි ඵලය

දේශීය නෙල්ලි වල ඵල වල ප්‍රමාණය සහ බරෙහි විශාල විවිධත්වයක් දක්නට ලැබේ. මේ අනුව දේශීය නෙල්ලි ගෙඩියක බර ග්‍රෑම් 4.2 – 11.3 පමණ වේ. මෙරටට විදේශීය රටවලින් හඳුන්වාදී ඇති නෙල්ලි විශේෂයන්හි ගෙඩියක බර ග්‍රෑම් 14.8 – 45 ක් පමණ වේ. ජනතාව විශාල ගෙඩි සඳහා වැඩි කැමැත්තක් දක්වන අතර කුඩා ගෙඩි වලට වඩා ඒවායේ වෙළදපල මිලද ඉහළ අගයක් ගනී.

නෙල්ලි ස්වාභාවිකව ඝර්ම කලාපීය හා උප ඝර්ම කලාපීය දකුණු ආසියාතික වියළි ප්‍රදේශ වල සහ මිශ්‍ර සදාහරිත වනාන්තර වල දක්නට ලැබේ. මෙහි සම්භවය නේපාලයේ දකුණු හිමාල පෙදෙසේත් ඉන්දියාවේ උතුරු ප්‍රදේශයේ සිට දකුණටත් ඉන්දියානු උප මහද්වීප රටවල් දක්වාත් පැතිර පවති. මේ රටවල් අතරට ශ්‍රි ලංකාව ද අයත් වේ. ශ්‍රි ලංකාව තුළ වියළි හා අතරමැදි කලාපයේ විශේෂයෙන්ම බිබිල, බදුල්ල, මොණරාගල, ගල්ඔය, බුත්තල, අනුරාධපුර, රත්නපුර හා පොළොන්නරුව ආදී ප්‍රදේශ වල වනාන්තර තුළ ස්වාභාවිකව නෙල්ලි වගාවන් දැකිය හැකිය. තෙත් කලාපයේද ගෙවතු, ප්‍රසිද්ධ ස්ථාන සහ මහා මාර්ග දෙපස නෙල්ලි හොඳින් වැඩී තිඛෙනු දැකගත හැකිය. නෙල්ලි ශාකය මේ අනුව වියළි හා සෞම්‍ය දේශගුණ තත්ත්ව වලදී හොදින් වර්ධනය වන අතර දැඩි ශෂක දේශගුණ තත්ත්ව වලට ඔරොත්තු දීමේ ලක‍ෂණ ද පෙන්වයි.

නෙල්ලි ගසට වැළෙඳන තදබල රෝග හා පළිබෝධ දක්නට නොලැබුණත් වාණිජ මට්ටමේ වගාවක් ලෙස පවත්වාගෙන යාමේදී සුළු රෝග හා පළිබෝධ තත්ත්වයන් දක්නට ලැබිය හැකිය. ඒ අතර කඳ හා අතු සිදුරු කරන්නාගේ හානිය බහුලව දක්නට ලැඛෙන හානියකි. එසේම දෙළුම්

සමනළයාගේ කීට අවස්ථාව නෙල්ලි ඵල මත යැපෙමින් එහි සිදුරු ඇති කරයි. මෙයට අමතරව පිටි මකුණාගේ හානියද සුළු වශයෙන් දක්නට ලැබේ.

නෙල්ලි වලට වැළෙඳන රෝග ගැන සැලකීමේදී ඵල හා පත්‍ර වලට වැළෙඳන මලකඩ රෝගය වැදගත් ස්ථානයක් ගනී. එයට අමතරව ඵල වලට වැළෙඳන මෘදු කුණුවීමේ රෝගය ද බහුලව දක්නට ලැබේ. මෙය බොහෝවිට පසු අස්වනු හානියක් ලෙස අස්වැන්නේ ගුණාත්මයට බලපෑ හැකිය. බෝග

සනීපාරක‍ෂාව කෙරෙහි සැලකිලිමත්වීමෙන් මෙම හානි පාලනය කරගත හැකිය.

නෙල්ලි වගාව පිළිබඳ වැඩිදුර තොරතුරු