ගන්නොරුව එල දන්

කලාතුරකින් දක්නට ලැබෙන සුවිශේෂී මාදන් වර්ගයකි.
එය එල දං ලෙස ජනයා අතර ප‍්‍රචලිතය.
මෙම මාදන් ප‍්‍රභේදය ගන්නොරුව පලතුරු බෝග පර්යේෂණ හා සංවර්ධන ස්ථානය විසින් සොයාගෙන ඇත.
පැසුණු විට ලා කොළ පැහැයෙන් යුක්තය.
මාංශලයේ යුෂ පිරී ඇත. බඳුුන් වගාව සඳහා යොදාගත හැකිය

ගන්නොරුව මාදන්

බඳුන් වගාව සඳහා සාර්ථකව යොදා ගත හැකි මෙම මාදන් ප‍්‍රභේදය ගන්නොරුව පලතුරු බෝග පර්යේෂණ හා සංවර්ධන ආයතනය විසින් සොයාගෙන ඇත.
තෙත් කලාපය සඳහා නිර්දේශ කර ඇත.
දේශීය දම් ප‍්‍රභේදය හා සැලකීමේදී විශාල ඵල දරයි. ග‍්‍රෑම් 13ක් පමණ බර ඵල දරයි. මාංශලය දම් පැහැතිය. එය යුෂ පිරුණු හා රසවත් වේ.
ඉදුණු ඵලය දම් පැහැති කළු වර්ණයක් ගනී.

මාදං පුෂ්ප

රෝස, කහ හෝ සුදු පැහැති මාදං මල් පොකුරු වශයෙන් ශාක වියන පුරා හටගනි. මෙම මල් පොකුරු පත්‍ර කක‍ෂවලින්, කෙටි අග්‍රස්ථ අංකුර වලින් හටගනි. මාදං ගෙඩිද පොකුරු ලෙසින් හටගන්නා නමුත් ගෙඩි පොකුරු තුළ ලිහිල්ව පිහිටා ඇත.

ඉතා කුඩා මාදං මල් කැකුළු මාදං මල් (දේශීය)

මාදං මල් (විදේශීය) දං මල්

ළපටි හා ඉදීමට ප්‍රථම මාදං ගෙඩි කොල පාට වන අතර පැසීම ආරම්භ වන විට ක්‍රමයෙන් දීප්තිමත් රෝස පැහැයට හැරෙයි. ඉදෙන විට සිංහල නමෙහි තේරුමට අනුකූල වූ තද දම් හෝ කළු වර්ණයට පත්වෙයි. ගෙඩිවල මාංශලය අළු පැහැයට හුරු සුදු හෝ ලා දම් පැහැති වේ. මාංශලය යුෂ පිරුණු සුවඳ රහිත ඉතා රසවත් හා සැර ස්වභාවයකින් යුත් පලතුරකි. දම් ගෙඩි වල දක්නට ලැඛෙන්නේ එක් බීජයකි. ඒවා ඉලිප්සාකාර හා රවුම් දිගටි හැඩ වලින් යුක්තය.

ශ්‍රි ලංකාව තුළ මාදං වර්ග කිහිපයක් දක්නට ලැබේ. මාදං විශේෂ තුළ ගෙඩියක බර ප්‍රමාණය ග්‍රෑම් 0.9 – 5.8 පමණ හා හැඩයේ වෙනස්කම් අනුව විවිධත්වයක් දක්නට ඇත. දම් පැහැති නොවූ සුවිශේෂී මාදං වර්ගයක්ද ශ්‍රි ලංකාවේ වියළි කලාපීය ප්‍රදේශ තුළ කලාතුරකින් දක්නට ඇත. මේවා ඉතා දුර්ලභය. එලදං ලෙස ජනයා අතර ව්‍යාවහාර වන මෙම මාදං වර්ගය පැසුණු විටද ලා කොළ පැහැතිය. එමෙන්ම ඉතා රසවත්ය. මාදං පර පරාගනයට භාජනය වන ශාකයක් වන අතර මේ සඳහා මී මැස්සන්, ගෙමැස්සන් හා සුළග උපකාරීවේ.

ශාකයේ මුල සිට අතු ඛෙදෙමින් පඳුරක් ලෙස අඩි 5-15 ක් පමණ උසට වැඩෙන මාදං වලට සමාන වුවද ඊට වඩා කුඩා ගෙඩි සහිත අතු අග පොකුරු වශයෙන් ඛෙහෙවින් මල් හා ඵල හට ගන්න දං” (Syzygium caryophyllatum (L.) Alston) ශාකයද වගා කිරීම සඳහා භාවිතා කළ හැකි වැදගත් ශාකයකි.

මාදංවල විවිධත්වය

මාදං ගෙඩි කුඩා දේශීය විශේෂයක් මාදං ගෙඩි විශාල දේශීය විශේෂයක්

මාදං ගෙඩි විශාල විදේශීය විශේෂයක කොළ පැහැති මාදං (එල දං)

ඉතා කුඩා ගෙඩි සහිත දං විශේෂයක (Syzygium caryophyllatum)

ප්‍රචාරණය

මාදං බීජ මගින් හා වර්ධක ක්‍රම මගින් ප්‍රචාරණය කළ හැකිය. මාදං සඳහා වඩාත්ම ප්‍රචලිත වන්නේ නිරෝගී බීජ මගින් ප්‍රචාරණයයි. සුදුසු ගුණාංග සහිත යෝග්‍ය මව් ශාකයකින් බීජ ලබා ගැනීම ඉතා වැදගත්ය. මාංශලය ඉවත් කොට බීජ වහාම වැලි තවානක තවාන් දැමීමෙන් 90-95% ක පමණ ප්‍රරෝහණ ප්‍රතිශතයක් සති 2-3 කින් ලබාගත හැකිය. එහෙත් මාදං බීජ ගබඩා කර තබා ගැනීමෙන් ජීව්‍යතාවය අඩුවී යයි. බීජ පැළ වල පත්‍ර මේරීමත් සමඟ උසස් තත්ත්වයේ පැළ පොලිතීන් මළුවල සිටුවිය හැකිය. මෙහිදී එම බඳුන් සඳහා සාමාන්‍ය බඳුන් මිශ්‍රණය භාවිතා කළ හැකිය. මෙම පැළ වසරක් පමණ ගතවන විට ක‍ෂ්ත්‍රයේ සිටුවිය හැකිය. මෙම බීජ පැළ වර්ධක ප්‍රචාරණය සඳහා ග්‍රාහක ලෙස භාවිතා කිරීමට සුදුසු තත්ත්වයන්ට පත්වීමට මාස 3-5 ක් පමණ ගතවේ.

වර්ධක ප්‍රචාරණය

මාදං පර පරාගනයෙන් බහුලව ප්‍රචාරණය සිදුවන බැවින්, උසස් ගුණාංග සහිත පැළයක් ලබා ගැනීම සඳහා වර්ධක ප්‍රචාරණය භාවිතා කළ යුතුය. මෙහිදී කූක‍ද්ක‍ද බද්ධය, සමීප බද්ධය, පැති බද්ධය මෙන්ම අතු බැඳීම ද සාර්ථක ප්‍රතිඵල ලබාදෙයි. මාදං ප්‍රචාරණය සඳහා කූක‍ද්ක‍ද බද්ධය වඩා සාර්ථකව භාවිතා කළ හැකි බවත්, අනෙක “ මර්ටේසියේ” පවුලේ ජම්බු වැනි පලතුරු බද්ධ පැළ නිෂ්පාදනය කිරීමේදී ග්‍රාහකය ලෙස මාදං බීජ පැළ භාවිතා කළ හැකි බවටත් හඳුනාගෙන ඇත.

වැලි තවානක වැඩෙන බද්ධ කිරීමට සුදුසු මාදං බීජ පැළ

මාදං බීජ පැළ

බද්ධ මාදං පැළයක් බඳුන් කළ මාදං පැළයක්

මාදං වගාව පිළිබඳ වැඩිදුර තොරතුරු